گروه بین الملل مشرق- دو گروه القاعده و ارتش آزاد از شب گذشته ضمن زیر پا گذاشتن مفاد طرح آتش بس مورد تایید سازمان ملل حملات گسترده ای را برای اشغال مواضع نیروهای دولتی سوریه در جنوب غربی شهر حلب آغاز کرده اند.

برای مخاطبان مشرق که طی دو سال گذشته پیگیر "سلسله گزارش‌های تحلیلی - میدانی سوریه" بوده‌اند، از تحولات میدانی در جبهه‌های "حلب، دمشق و حمص" گزارش‌هایی تهیه شده است که در ادامه می‌خوانید.

(نقشه اخرین تحولات میدانی سوریه)

دو گروه القاعده و ارتش آزاد از شب گذشته ضمن زیر پا گذاشتن مفاد طرح آتش بس مورد تایید سازمان ملل حملات گسترده‌ای را برای اشغال مواضع نیروهای دولتی سوریه در جنوب غربی شهر حلب آغاز کرده‌اند. 4500 تروریست تکفیری از گروه‌های زیر‌مجموعه القاعده (احرارالشام، جبهه النصره، جیش الاسلام) و ارتش آزاد (فیلق الشام و الفرقه 13) نیمه شب گذشته پس از 3 حمله انتحاری به مواضع نیروهای ارتش سوریه و گروه‌های هم پیمان آن، حملات وسیعی را از سه محور برای اشغال شهرک العیس و تپه راهبردی تل العیس در مجاورت آن سازماندهی و اجرا کرده‌اند که با پیشروی‌های خطرناکی همراه بوده است.

1 - بازپس گیری مناطق از دست رفته طی "عملیات بزرگ محرم - انتقام سخت در جنوب حلب" نیروهای دولتی و گروه‌های هم پیمان

(خان طومان، الحاضر،العیس، تل العیس، الخالدیه، الراشدین)

2 - تامین امنیت مسیر راهبردی حلب - دمشق از طریق دور ساختن نیروهای دولتی سوریه از مناطق حاشیه آن.

لازم به ذکر است که طی ماه‌های اخیر نیروهای ارتش سوریه و گروه‌های هم‌پیمان آن دارای اشراف آتش سنگین بر روی این مسیر بوده‌اند. طرح کلی فرماندهان محور مقاومت رسیدن به جاده مذکور و ادامه مسیر به سمت شهر سراقب در شرق استان ادلب و شکستن محاصره یکساله دو شهر شیعه نشین فوعه و کفریا بوده است.

از دیگر سو با توحه به اینکه پس از سیطره گروه‌های کرد سوریه موسوم به "سوریا الدیموقراطیه" بر بخش‌های وسیعی از خط تدارکاتی گروه‌های تروریستی تکفیری از مرز ترکیه، این گروه‌ها با مشکل تدارکاتی مواجه شده‌اند، بدنبال جایگزین کردن مسیر تدارکاتی از استان ادلب به مناطق غربی و جنوب غربی استان حلب می‌باشند.

تمرکز اصلی حملات تروریست‌ها بصورت همزمان بر سه محور بوده است. این حملات از مبداء روستاهای "بانص (علیه مواضع نیروهای سوری در تل مقلع)، تل حدیه (علیه روستای العیس) و الهضبه الخضراء (علیه تپه راهبردی تل العیس)"  صورت گرفته است. بر اساس اطلاعات منتشره، سه عامل انتحاری به نام‌های "کرار النجدی (تبعه عربستان سعودی)، ابوقتاده الحلبی (تبعه سوریه) و نفر سوم که رسانه‌های نزدیک به القاعده بدون نام بردن وی را تبعه کشور آلمان معرفی کرده‌اند، یکی پس از دیگری خودروهای حامل مواد منفجره خود را در میان مواضع نیروهای مدافع سوری منفجر کرده‌اند.

هدف از حملات انتحاری شکستن خطوط نخست دفاعی رزمندگان سوریه و گروه‌های هم پیمان، وارد آوردن حداکثر تلفات و خسارات به سازمان رزم آنها و ایجاد بی‌ثباتی و سردرگمی در مدافعان می‌باشد. به گفته منابع میدانی، در موج حملات انتحاری حداقل 15 نفر از رزمندگان حزب‌الله و ارتش سوریه به شهادت رسیده‌اند. علاوه بر حملات انتحاری، واحدهای موشکی، خمپاره‌انداز و توپخانه تروریست‌های احرارالشام، ارتش آزاد، جیش الاسلام و جبهه النصره اقدام به گلوله باران شدید مواضع مدافعان روستای العیس کردند.

ارتش سوریه و حزب الله با اعزام واحدهای نظامی تازه نفس به منطقه درگیری‌ها در حال سد حمله تروریست‌ها برای زمینه‌سازی جهت اجرای پاتک برای بازپس‌گیری مناطق از دست رفته می‌باشند. در درگیری‌های امروز 5 تن از فرماندهان ارشد نظامی القاعده و ارتش آزاد به هراه 29 تن از اعضای آنها به هلاکت رسیده‌اند. با تشدید حملات تروریست‌ها و وقوع خسارات جانی بیشتر در میان رزمندگان مستقر در خطوط مقدم نبرد، فرماندهان اتاق ارتش سوریه و گروههای مدافع حرم دستور عقب‌نشینی تاکتیکی از روستای العیس را صادر کرده و منطقه ظرف چند ساعت تخلیه گردید. 

نکته مهم در این میان اینکه همزمان با هجوم اصلی به روستای العیس و مناطق همجوار آن، تروریست‌ها اقدام به گشودن همزمان جبهه‌های فرعی در مناطقی همچون شهر خان طومان، منطقه الراشدین (غرب حلب) و شهرک الحاضر نیز کردند. هدف تروریست‌ها از این اقدام، تمرکز‌زدایی از توان تسلیحاتی و نظامی نیروهای مدافع منطقه، ایجاد سردرگمی هرچه بیشتر در توان دفاعی آنها و جلوگیری از امدادرسانی از خطوط عقبه به خط مقدم نبرد در روستای العیس بوده است.

همزمان با نبردها در عرصه نظامی، رسانه های وابسته به گروه‌های تروریستی تکفیری القاعده و ارتش آزاد جنگ روانی سنگینی پیرامون سقوط یکی پس از دیگری شهرها و روستاهای استراتژیک تحت سیطره نیروهای ارتش سوریه و گروه‌های هم پیمان آن براه انداختند که از آن میان می توان به ادعای آنها مبنی بر اشغال خان طومان، الراشدین و الخالدیه اشاره کرد که حسب آخرین اطلاعات دریافتی از منابع میدانی تا این لحظه کذب محض بوده است.

منابع میدانی نبردهای جاری میان دو طرف را بسیار شدید توصیف کرده و همزمان رسانه‌های تروریست‌ها از هلاکت تقریبا کلیه فرماندهان میدانی گرو‌ه‌های مشارکت‌کننده در هجوم به روستای العیس خبر داده‌‌اند. از میان مهمترین فرماندهان تروریست‌ها میتوان به "ابوموسی الجزراوی تبعه عربستان سعودی و فرمانده کل جبهه النصره در منطقه، صافی ابوندیم فرمانده کل میدانی گروه فیلق الشام (ارتش آزاد) در منطقه، محمد الایوبی معروف به امیر انتحاری های القاعده در منطقه و ابوعمر الملازم فرمانده میدانی گروه تروریستی تکفیری احرارالشام (القاعده و اخوان المسلمین) اشاره کرد.

1 - هجوم به مواضع نیروهای ارتش سوریه و گروه‌های هم پیمان از منظر بعد زمانی حائز اهمیت است. چرا که در زمانی به وقوع پیوست که طرح "آتش بس فراگیر" پیشنهادی از سوی سازمان ملل متحد که مورد حمایت دولت سوریه، آمریکا و روسیه نیز می باشد، در حال اجرا بوده و با توجه به اینکه گروه‌های تروریستی تکفیری "احرارالشام، جیش الاسلام، ارتش آزاد" همزمان با امضای این توافقنامه اقدام به مشارکت گسترده و محوری در عملیات هجومی علیه ارتش سوریه کرده اند، موجبات محکومیت رسمی آنها را در مجامع بین المللی بعنوان ناقضان آتش بس فراهم خواهد آورد.

2 - سوء استفاده گروه‌های تروریستی تکفیری از طرح آتش بس برای حمله به مواضع نیروهای ارتش سوریه در حالی که بخش اعظم نیروهای نظامی فعال در جبهه های حلب از آن خارج شده و به استان حمص برای مشارکت در عملیات بازپس گیری شهرهای حاشیه شرقی و جنوبی آن مانند "السخنه، تدمر و قریتین" منتقل شده‌اند. 

3 - هجوم تروریست‌ها در حالی به وقوع پیوسته که مذاکرات فشرده ای میان نمایندگان دولت سوریه و گروههای معارضه در شهر ژنو سوئیس در جریان است. این مذاکرات مورد حمایت سازمان ملل، امریکا و روسیه بوده اما کشورهای حامی تروریسم در منطقه همچون عربستان، قطر و ترکیه که از ابتدای بحران در سوریه مدیریت اجرایی صحنه را بر عهده داشتند، به کمترین خواسته های خود شامل ساقط شدن دولت، انحلال ارتش و کلیه دستگاه‌های دولتی و امنیتی، به حاشیه راندن کلیه اقلیت‌های قومی و مذهبی شامل کردها، شیعیان، علویون و مسیحیان سوریه نرسیده و حتی با بحران مشروعیت گروههای فعال در سوریه نیز مواجه هستند. (اشاره به تهیه لیستی ازگروههای تروریستی تکفیری از سوی اردن، روسیه و امریکا که جیش الاسلام و احرارالشام دو گروه اصلی مورد حمایت عربستان سعودی و ترکیه در صدر آن قرار دارند)

بدیهی است که این کشورها با نارضایتی روزافزون نسبت به تحولات میدانی و سیاسی سوریه واکنش نشان داده و در صدد تخریب روند گفتگوهای سیاسی سوری - سوری برآیند. بدیهی است که با توجه به اشراف کامل سازمانهای جاسوسی ترکیه و عربستان بر فرماندهان و رده های تصمیم گیر گروههای مشارکت کننده در عملیت نظامی روز گذشته در جنوب حلب، می‌توان دریافت که فرمانده حمله از اتاق مشترک عملیاتی سازمان‌های جاسوسی این کشورها صادر شده است.

4 - واکنش نیروهای دولتی سوریه به حملات تروریستها نیز بحث بر انگیز بوده است. در حالیکه منطقه حمله تروریستها یعنی روستای العیس طی هفته‌های اخیر حداقل 3 مرتبه مورد هجوم تروریست‌ها قرار گرفته و حتی در آخرین حمله (هفته گذشته) روستا و تپه راهبردی العیس برای 24 ساعت به اشغال آنها درآمده بود، مجددا شاهد از دست رفتن این مناطق هستیم. ستاد متشرک ارتش سوریه با صدور بیانیه ای گروههای تروریستی تکفیری مشارکت کننده در این حمله را به عهد شکنی و نقض توافقنامه آتش بس متهم و آنها را مسئول عواقب بعدی این اقدامات معرفی کرده است.

طبق آخرین اخبار واصله، گفته می شود عملیات پاتک بسیار سنگینی با مشارکت هزاران نیروی نظامی طی روزهای آینده در محورهای شمالی، حنوبی و غربی شهر حلب علیه مواضع گروههای تروریستی تکفیری احرا خواهد شد که نه تنها مناق از دست رفته طی 24 ساعت اخیر را بازپس خواهد گرفت، بلکه مناطق تحت سیطره تروریست‌ها در دو طرف اتوبان حلب - دمشق نیز هدف حملات خواهند بود. پیشتر نیز ارتش سوریه در وانش به برخی اقدامات و حملات پراکنده تروریست‌های تکفیری در نقض آتش بس، آن ها را به فعال شدن کلیه جبهه‌های عملیاتی شهر حلب وعده داده بود.

5 - هم پیمانی و مشارکت گسترده گروه تروریستی تکفیری "ارتش آزاد" با شبکه تروریستی تکفیری بین المللی "القاعده" در هجوم به مواضع نیروهای دولتی مهر تاییدی بر مواضع و اظهارات دولت سوریه مبنی بر عدم تفاوت ماهوی میان گروهای مسلج تکفیری فعال در جبهه های این کشور می باشد. تا پیش از کشورهای حامی تروریسم تکفیری در منطقه در سناریویی از پیش تعیین شده با تقسیم گروههای تکفیری فعال در سوریه به "میانه رو و تندرو"، مدعی بودند که ارتش آزاد، احرارالشام و جیش الاسلام گروه‌های میانه‌رو بشمار رفته و هیچ ارتباطی با القاعده و داعش ندارند.

این در حالی است که مشارکت و هم پیمانی های مکرر این گروهای با یگدیگر در جبهه های مختلف بیانگر پیروی کلیه آنها از تفکر ضاله تکفیری و وجود اشتراکات فراوان عقیدتی و سازمانی می باشد. چرا که اگر این اشتراکات و اهداف و ابزارهای یکسان وجود نداشت، امکان اتحاد میان آنها در جبهه های مختلف سوریه از استانهای شمالی (حماه، حلب، لاذقیه، ادلب) تا محور جنوب این کشور (استان‌های سویداء، درعا و قنیطره) نیز وجود نداشت.

تقسیم تروریستها به تروریست میانه رو و کند رو مشابه اقدام آمریکا و اروپا در پرونده مشابه تسلیح و آموزش "نیروهای عرب افغان" در دهه هشتاد و نود میلادی در افغانستان و پاکستان است که بعدها از میان آنها طالبان و القاعده و دولت اسلامی عراق و هم اکنون داعش و جبهه النصره و احرارالشام و ... بوجود آمده اند می باشد.

پیشروی های ارتش سوریه و گروههای هم پیمان آن در جبهه عملیاتی شهر "قریتین واقع در حاشیه جنوب شرقی استان حمص این کشور ادامه دارد و بنابر آخرین اطلاعات میدانی شهر از 3 جهت در محاصره کامل رزمندگان سوری و مدافعان حرم قرار گرفته و گروههایی از رزمندگان موفق به ورود به محلات شهر شده اند. تاکتیک بکار رفته از سوی فرماندهان اتاق عملیات مشترک محور مقاومت تقریبا مشابه تدابیر بکار رفته در عملیات بازپس گیری شهر تدمر بوده است.

به این معنا که پیشروی های زمینی بر "تصرف ارتفاعات، استقرار یگانهای موشکی، خمپاره انداز و توپخانه سنگین بر روی آنها جهت اجرای آتش سنگین بر روی مواضع تروریستهای تکفیری داعش" تمرکز داشته است. همزمان همانطور که در گزارش پیشین بدان اشاره شد، کلیه خطوط تدارکاتی و انتقال نیروی داعش مستقر در قریتین با مناطق اطراف اعم از تدمر و مهین تحت سیطره آتش نیروهای ارتش سوریه قرار گرفته است هدف اصلی وادار ساختن داعش به خروج اجباری از شهر و پرهیز از ورود به نبردهای شهری جهت پیشگیری از وقوع تلفات سنگین در جبهه خودی بوده است.

طی دو روز اخیر کلیه ارتفاعات و کوههای اطراف شهر یکی پس از دیگری تقریبا بدون مقاومت سنگین از سوی تروریستهای داعش به سیطره نیروهای خودی درآمده و رزمندگان سوری در آن مستقر شدند. تنها در دو مورد دو تیم از داعش اقدام به شلیک موشکهای ضدتانک "کنکوس و کورنت" به واحدهای زرهی ارتش سوریه کردند که به انهدام یک دستگاه تانک تی 55 و اسیب دیدگی سه دستگاه نفربر دیگر منجر شده بود. از شب گذشته (شنبه شب) در اقدامی مشابه با عملیات بازپس گیری تدمر، واحدهای نخبه حزب الله و ارتش سوریه (صقور الصحراء) به محلات غربی و شمالی شهر قریتین وارد و در آن مستقر شده اند. 

همانطور که اشاره شد، پس از سیطره نیروهای نظامی سوری و هم پیمانان آنها (لشگر فاطمیون، مجاهدین عراقی مقاومت اسلامی - حرکت النجباء و حزب الله) بر ارتفاعات "جبل الهضم الابیض (در شمال)، جبل الرمیله، تلال السود (غرب)، ظهر الارز" و ... شهر قریتین عملا از نظر نظامی ساقط شده تلقی شده و نیروهای داعش راهی بجز فرار شبانه از آن و یا کشته شدن در عملیات نظامی قوای دولتی سوریه پیش روی ندارند. هم اکنون بالگردهای ضد تانک "گازل" ارتش سوریه و میل 28 و میل 35 روسی با حضور گسترده در آسمان منطقه درگیریها اقدام به شکار و انهدام کاروانهای در حال فرار داعش از شهر قریتین کرده اند.

1 - سیطره بر قریتین آخرین میخ بر تابوت حضور این گروه تکفیری مورد حمایت ترکیه، قطر، اردن و عربستان سعودی در منطقه شرق و جنوب بادیه (بیابان) سوریه خواهد بود. چرا که پس از تدمر و قریتین، تنها شهر باقی مانده در سیطره آن "السخنه" می باشد که از آن بعنوان هدف بعدی عملیات پاکسازی ارتش در مسیر پیشروی ها برای شکستن حلقه محاصره سه ساله شهر و فرودگاه نظامی دیرالزور یاد می شود و بدلیل بافت جغرافیایی خاص منطقه عملا نیروهای داعش امکان ایحاد استحکامات دفاعی در آن را ندارند. از نظر نظامی سقوط تدمر و قریتین بمعنای سقوط السخنه نیز تلقی می شود.

2 - قطع دسترسی داعش به حاشیه شرقی استان حمص و مناطق حاشیه شمالی استان دمشق که از طریق بیابانهای وسیعی به یکدیگر مرتبط است.

3 - قطع خط امدادی و انتقال نیرو و تسلیحاتی گروه تروریستی تکفیری داعش از بادیه دیرالزور و حمص به سمت منطقه مرزی سوریه با لبنان موسوم به "القملون". پس از عملیاتهای پی در پی حزب الله، ارتش سوریه و لبنان علیه مواضع تروریستهای مستقر در این منطقه، طی یکسال گذشته عناصر گروه داعش اقدام به ایجاد یک خط تدارکاتی از دیرالزور به تدمر - قریتین - مهین - القلمون کرده بودند که طی عملیات اخیر این مسیر قطع شده و بحران تدارکاتی و ارتباطی نیروهای داعش در مرز دو کشور تشدید خواهد شد.

4 - تامین امنیت خطوط انتقال نفت و گاز از ایستگاهها و چاههای تامین انرژی مستقر در بادیه حمص (چاههای گاز و نفت الشاعر، غزل و ...) به سمت استانهای دمشق، حمص، حماه و القلمون. لازم به یاداوری است که این ایستگاهها طی یکسال اخیر و بویژه پس از سیطره داعش بر سه شهر قریتین، تدمر و السخنه مکررا هدف هجوم تروریستها قرار گرفته و طی حداقل 6 مرحله کنترل این میادین انرژی میان نیروهای داعش و یگان "قوات النمر" بفرماندهی سرتیپ سهیل الحسن دست به دست شده بود.

علی ایحال پاکسازی شهر قریتین طی روزهای آینده صورت خواهد گرفت و طی هفته های آینده شاهد گسترش پیشروی های سریع و کوبنده نیروهای محور مقاومت به سمت دیرالزور خواهیم بود. دهها هزار تن از مردم ساکن این شهر طی سه سال گذشته در محاصره عناصر داعش قرار داشته و فشارهای این گروه هر روز در حال تشدید شدن است.

طی هفته های اخیر هواپیماهای باری سی 130 ایرانی و آنتونوف های سوری و روسی روزانه صدها تن تدارکات نظامی و غیر نظامی (مواد غذایی و دارو) را بوسیله چتر با کانتینر های ویژه بر روی محلات شهر دیرالزور رها کرده اند که نقش محوری در دلگرمی مردم و جلوگیری از وقوع فاجعه انسانی در آن شده است.

منابع نظامی نزدیک به ارتش سوریه از اقدام روسیه در انتقال انواع تجهیزات بسیار مدرن راداری، الکترونیکی و سامانه های موشکی بسیار مدرن به فرودگاه های نظامی استان حمص خبر داده اند. بنابر گزارشهای دریافتی از منابع میدانی، طی 48 ساعت اخیر فرودگاههای "الشعیرات، تدمر و تی 4 مستقر در استان حمص صحنه عملیات گسترده عمرانی با هدف ایجاد پد جدید بالگرد، تعریض و بازسازی کامل باند فرودگاه، ایجاد ساختمانهای جدید جهت استقرار متخصصین و مستشاران نیروی هوایی سوریه و روسیه بوده است.

حداقل 25 بالگرد ضد تانک "گازل" (غزال) نیروی هوایی ارتش سوریه بهمراه 10 فروند بالگرد "میل 28 ان" ارتش روسیه طی روزهای اخیر به پایگاه هوایی تدمر منتقل شده اند. عملیات بازسازی و تسلیح گسترده ای نیز طی دو هفته اخیر از سوی متخصصین روسی بر روی هواپیماهای جنگنده بمب افکن نیروی هوایی ارتش سوریه مستقر در فرودگاه نظامی و راهبردی تی 4 صورت گرفته تا برای مشارکت فعال در دور جدید عملیات در استانهای حمص، دمشق و رقه آماده شوند.

بر اساس آخرین آمارها استقرار سامانه های موشکی پدافند هوایی پیشرفته از نوع " Buk-m2 " (سام 17) درفرودگاههای تدمر، الشعیرات و تی 4 حکایت دارد. استقرار این سامانه ها آسمان این فرودگاهها را بر روی هرگونه فعالیت پرنده های بدون سرنشین و با سرنشین گروههای تروریستی تکفیری و برخی طرفهای منطقه ای (اردن و اسراییل) را مسدود خواهد کرد. برخی اخبار از قصد فرماندهان سوری و گروههای هم پیمان بر تغییر مسیر حملات پس از شکستن محاصره دیرالزور به سمت مواضع داعش در جنوب استان رقه مقر خلافت خود خوانده این گروه حکایت دارد.

سامانه پدافند هوایی سام 17 را می توان قویترین پدافند میان برد حال حاضر جهان دانست که در تمامی فاکتورها بر رقبا برتری قابل توجهی دارد. خصوصا آنکه به میزان زیادی توانایی مقابله با انواع موشک های "کروز" نیز بدان اضافه شده که آن را قادر به درگیری با موشکهای کروز تاکتیکی زمین به زمین و ضد کشتی ساخته است. در نمونه های جدید این موشک که اخیرا به سوری نیز منتقل شده، توان درگیری درگیری همزمان با 6 هدف هوایی ایجاد شده است.

عملیات رزمندگان ارتش سوریه و مدافعان حرم حضرت زینب برای پاکسازی منطقه غوطه شرقیه شهر دمشق همچنان ادامه دارد. کانون اصلی درگیری ها طی یک هفته اخیر در منطقه جنوبی غوطه قرار داشته است. جایی که رزمندگان در تلاش برای تکمیل حلقه محاصره تروریستهای تکفیری القاعده (جیش الاسلام، جبهه النصره، احرارالشام) مستقر در بخش جنوبی غوطه و بطور مشخص شهرهای "دیرالعصافیر، زبدین و روستاهای بزینه، الرکابیه، مزارع بالا، حوش القنطره، حوش الدویر و بیاض" هستند.

منابع میدانی از نبردهای بسیار شدید میان دو طرف خبر داده اند. نیروهای ارتش سوریه و گروههای هم پیمان آن پس از سیطره بر "مزارع بالا الحدیده و بالا القدیمه و فرودگاه و روستای مرج السلطان" حملات خود را برای سیطره بر مزارع حد فاصل این مناطق ادامه داده و هم اکنون در آستانه محاصره کامل ترویرستها هستند. کلیه خطوط تدارکاتی و  ارتباطی تروریستهای مستقر در شهرها و روستاهای ذکر شده بطور کامل قطع و یا در اشرف آتش سلاحهای سنگین و سبک رزمندگان سوری قرار گرفته است. 

گروه تروریستی تکفیری جیش الاسلام بعنوان بزرگترین گروه تروریستی فعال در استان دمشق با یش از 15 تا 20 هزار نیروی نظامی کاملا مسلح و آموزش دیده، پس از عملیات موفق بمب افکنهای روسی در ترور "زهران علوش" فرمانده آن هنوز موفق به بازیابی روحیه از دست رفته خود و تجدید سازمان رزم و فرماندهی خود نشده است.